Kiedy możemy spotkać zwierzęta na drodze? Przede wszystkim wiosną (maj/czerwiec) oraz jesienią (wrzesień – październik). Wiosna to czas rozmnażania wielu gatunków zwierząt, tworzenia areałów osobniczych i zmiany ostoi, walki o samice, szukania miejsc rozrodu, a zatem migracji na większe, niż na co dzień, odległości. Młode także opuszczają miejsce swoich narodzin. Jesienią zaś rozpoczynają się migracje zwierząt na zimowiska, ale także gody u niektórych gatunków kopytnych (dziki, jelenie, łosie).
Kolizje ze zwierzętami.
Większość kolizji ma miejsce przy dobrych warunkach pogodowych i suchej nawierzchni.
Ich przyczyną jest nadmierna prędkość, która ogranicza możliwości manewru w przypadku pojawienia się zwierzęcia na drodze oraz zwiększa dystans potrzebny do zatrzymania rozpędzonego auta. Nocą należy dodać do tego słabą widoczność. Najważniejszą rzeczą, jaką powinniśmy zrobić, jest zwolnić i obserwować pobocze, szczególnie nocą, gdy mrok utrudnia widoczność zwierząt.
Dzikie zwierzęta mają coraz większy problem z pokonaniem dróg, które poprzecinały ich terytoria.
W ostatnim dziesięcioleciu liczba pojazdów silnikowych w Polsce wzrosła z 14 do 21 mln, a wraz z nimi liczba wypadków drogowych z udziałem dzikich zwierząt.
W 2009 roku policja odnotowała w Polsce ponad 17,5 tys. zdarzeń z udziałem zwierząt (w statystykach policyjnych nie rozróżnia się zwierząt dzikich od hodowlanych).
Szacuje się, że zaledwie co czwarty kierowca zgłasza taki wypadek, rzeczywiste liczby są więc wielokrotnie większe.
Wiele zwierząt w tym, rysie, niedźwiedzie czy wilki w poszukiwaniu pożywienia, partnera i miejsca do rozrodu zmuszone są czasami do długich wędrówek. Na swych migracyjnych trasach spotykają wiele barier. Najtrudniejszymi do pokonania i jednocześnie najbardziej niebezpiecznymi przeszkodami są drogi. Przy próbie ich pokonania wiele zwierząt ginie. Wśród nich są bardzo rzadkie i chronione gatunki dużych drapieżników.
W Polsce wciąż brakuje odpowiednich przejść przez drogi dla dzikich zwierząt. Nie ma też pełnych danych o kolizjach, bo zaledwie ¼ kierowców zgłasza wypadek z udziałem zwierzęcia na policję. Można to zmienić! Jeśli kierowcy i wszyscy użytkownicy dróg, zaczną zgłaszać takie wypadki, będziemy bogatsi o wiedzę, którą wykorzystamy do poprawy bezpieczeństwa zwierząt i ludzi:
budowa nowych przejść,
ustawianie tablic i znaków ostrzegających o możliwości kolizji ze zwierzęciem,
zmiana zachowań kierowców na drogach, zwłaszcza po zmierzchu,
to działania, które powinny tę sytuację zmienić.
Czy wiesz, że:
Sarny są przywiązane do miejsca, w którym żyją, i tak jak ludzie poruszają się często po swoich ulubionych ścieżkach. Jeśli ich szlak zostanie przecięty przez drogę, będą zwykle w tym samym miejscu próbowały ją pokonać. Widząc jedną sarnę wbiegającą na drogę możemy być niemal pewni, że zaraz pojawi się za nią kilka lub kilkanaście następnych. Jelenie, dziki i sarny często migrują w grupach, podążając za swoim przewodnikiem.
Zwierzęta te najbardziej aktywne są o zmierzchu i o świcie, kiedy spędzają czas na żerowaniu – to właśnie wtedy trzeba podróżować ze wzmożoną uwagą. Sarna oślepiona przez światła reflektorów rzadko ucieka, zaś w większości przypadków zatrzymuje się i staje w bezruchu. Jest to zjawisko tzw. „zamrożenia”. Zwierzę tkwi w nim tak długo, dopóki nie pojawi się inny bodziec – mruganie światłami, trąbienie czy inny pojazd.
Poradnik dla kierowców Ty możesz zrobić, by uniknąć kolizjiacheśli do niej o
Co Ty możesz zrobić, by uniknąć kolizji i jak się zachować, jeśli do niej doszło?
Uwaga na znaki, dostosuj prędkość jazdy do warunków
Kolizje zdarzają się najczęściej wiosną (V/VI) i jesienią (X/XI). Jadąc o świcie lub o zmierzchu, jedź wolniej, rozglądaj się i bądź gotowy do hamowania.
Gdy zwierzę pojawi się w pasie drogi, zwolnij, możesz również zatrąbić. Nie włączaj długich świateł, zwierzęta tracą wtedy orientację i podążają instynktownie za jego źródłem. Z postawy tzw. „zamrożenia” (odrętwienia), jaką przyjmują często jeleniowate na widok oślepiającego światła, możesz wydobyć zwierzę trąbiąc i mrugając światłami.
Dostosuj prędkość jazdy do warunków, szczególnie nocą, kiedy widoczność spada do 50 m, czyli masz mało czasu by ominąć przekraczające drogę zwierzę. Poza tym w nocy widzisz gorzej i jesteś oślepiany światłami z naprzeciwka.
W nocy światła reflektorów samochodu odbijają się od dna oka zwierząt. Nie lekceważ takich odblasków, jeśli widzisz je w pobliżu drogi. Oślepione zwierzęta mogą wybiec bezpośrednio przed pojazdem
Kiedy na drodze spotkasz sarnę lub dzika może za nimi podążać całe stado.
Bez paniki – zachowanie po wypadku
Zjedź na pobocze, włącz światła awaryjne, zabezpiecz miejsce wypadku trójkątem ostrzegawczym.
Zawiadom natychmiast numer alarmowy 112 lub policję, która sprowadzi leśniczego lub weterynarza. W żadnym razie nie zabieraj zwierzęcia do samochodu.
Poinformuj służby (poprzez numer alarmowy 112 lub 997) o miejscu i okolicznościach zdarzenia nawet wtedy, gdy szkody materialne są niewielkie, a jedynym celem miałoby być niesienie pomocy rannemu zwierzęciu lub odnotowanie zdarzenia.
Możesz podejść do zwierzęcia żeby sprawdzić, czy żyje lub jest ranne. Jeżeli jest ranne, nie próbuj mu pomóc, odejdź szybko, gdyż zwierzę może być niebezpieczne.
Możesz spróbować ściągnąć martwe zwierzę z drogi, jeżeli stanowi ono zagrożenie dla innych kierowców, ale upewnij się, że jest to bezpieczne.
Sprawdź czy auto nadaje się do dalszej bezpiecznej jazdy.
Powiadom towarzystwo ubezpieczeniowe.
Wypełnij przy policji druk dla ubezpieczyciela, szczególnie, jeśli zwierzę pobiegło dalej – policja może na podstawie śladów na samochodzie potwierdzić, że doszło do kolizji, co ułatwi uzyskanie odszkodowania.
opracował: Rafał Kiwior na podstawie WWF Polska
